بررسی رخدادهای نجومی ۱۴۰۴
آسمان تماشایی 1404 میزبان دو ماه گرفتگی، سه خورشیدگرفتگی و بارندگی های شهابی
به گزارش اچ پی، آسمان سال ۱۴۰۴ میزبان رویدادهای نجومی گوناگونی است که فرصت های کم نظیری را برای رصدگران فراهم می کند؛ دو ماه گرفتگی، سه خورشیدگرفتگی و بارندگی های شهابی همچون پدیده های جذاب ۱۴۰۴ خواهند بود.
مهندس مسعود عتیقی در گفتگو با ایسنا، با اشاره به رخدادهای نجومی سال ۱۴۰۴، اعتدال بهاری را آغازگر لیست بلند بالای رخدادهای نجومی سال دانست و اظهار داشت: نخستین رویداد رصدی سال جدید، خورشیدگرفتگی جزئی است که در ایران قابل مشاهده نیست. این کسوف در اروپا، شمال قاره آسیا، غرب و شمال افریقا، بخش زیادی از شمال قاره امریکا، بخش کوچکی از شمال امریکای جنوبی و همینطور در قطب شمال و اقیانوس اطلس قابل مشاهده می باشد.
وی زمان وقوع این خورشیدگرفتگی را روز شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۴ ذکر کرد و اضافه کرد: دوشنبه اول اردیبهشت ۱۴۰۴ سیاره تیزپای تیر به حداکثر کشیدگی غربی خود نسبت به خورشید می رسد و بهترین شرایط را برای رصد در شامگاه این روز در افق غرب و بعد از غروب مهر تابان دارا است.
عتیقی اشاره کرد: جدایی زاویه ای تیر و خورشید در این شامگاه ۲۷.۴ درجه است.
وقوع اولین بارندگی شهابی ۱۴۰۴
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اشاره کرد: صبح چهارشنبه، ۳ اردیبهشت بارندگی شهابی چنگی (شلیاقی) اولین بارندگی شهابی سال خواهد بود و حداکثر ۱۸ شهاب در ساعت در این بارندگی قابل مشاهده می باشد.
وی عامل این بارندگی زیبای بهاری را دنباله دار «تاچر» (C/۱۸۶۱G۱) دانست و تصریح کرد: نور هلال کاهنده صبحگاهی ماه برای رصد این بارندگی شرایط نسبتا نامناسبی را به وجود می آورد.
عتیقی افزود: شنبه ۵ ماه می ۲۰۲۵ برابر با ۱۳ اردیبهشت، روز جهانی ستاره شناسی در سال ۱۴۰۴ خواهد بود و از روز دوشنبه ۸ تا یکشنبه ۱۴ اردیبهشت (۲۸ آوریل تا ۴ می ۲۰۲۵) هفته جهانی ستاره شناسی در سال ۱۴۰۴ است.
عتیقی اضافه کرد: باتوجه به این مناسبت بین المللی، انجمن نجوم آماتوری ایران که پیشگام در برگزاری این مناسبت جهانی از سال ۱۳۸۰ خورشیدی تاکنون در ایران بوده است، برنامه های علمی ترویجی را همچون گذشته در فضاهای عمومی و حتی برای گروههای خاص اجتماعی در سال ۱۴۰۴، اطلاع رسانی و برگزار خواهد نمود.
دومین بارندگی شهابی
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: صبح سه شنبه ۱۶ اردیبهشت بارندگی شهابی اتادلوی با ۳۰ تا ۵۰ شهاب در ساعت از راه می رسد. دنباله دار مشهور «هالی» منشأ شهاب های این بارندگی است و صورت فلکی «سطل آب» یا «دلو» محل کانون این بارندگی است. متاسفانه باز هم نور زیاد ماه مزاحم مشاهده شهاب های این بارندگی حتی در نقاط دور از آلودگی هوا و نور شهرها است.
عتیقی اظهار داشت: یکشنبه ۱۱ خرداد ملکه آسمان؛ سیاره ناهید (زهره) به حداکثر کشیدگی غربی خود نسبت به مهر تابان می رسد و ضمن طولانی بودن حضورش در آسمان شامگاهی و در افق غرب؛ بعد از غروب مهر تابان کیفیت رصدی نسبتا خوبی خواهد داشت.
وی حداکثر جدایی زاویه ای ناهید و خورشید در این تاریخ را ۴۵.۹ درجه دانست و تصریح کرد: از درون تلسکوپ و دوربین های دو چشمی نجومی این سیاره شبیه به وضعیت ماه در شرایط تربیع دیده می شود.
انقلاب تابستانی
این محقق حوزه نجوم آماتوری اظهار داشت: در ساعت ۶ و ۱۲ دقیقه بامداد روز شنبه ۳۱ خرداد، خورشید به نقطه انقلاب تابستانی می رسد و به دنبال کوتاه ترین شب، ساکنان نیمکره شمالی، طولانی ترین روز سال را تجربه می کنند.
عتیقی اشاره کرد: همزمان با فصل گرما در این نیمکره، ساکنان نیمکره جنوبی زمین در آستانه فصل سرد زمستان هستند. ایرانی ها باستان جشن های مختلفی همچون جشن آب را در نقاط مختلف کشور پهناورمان در گذشته های دور برگزار می کردند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اظهار داشت: پنج شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۴ کره زمین در مدار بیضوی خود به دور خورشید به دورترین فاصله با مهر تابان می رسد و زمان این رخداد نجومی ساعت ۲۳ و ۲۴ دقیقه شبانگاه این تاریخ است.
به گفته ی ایشان، در این تاریخ فاصله زمین تا خورشید ۱۵۲.۱ میلیون کیلومتر است.
وی اضافه کرد: جمعه، ۱۳ تیر ۱۴۰۴ سیاره داغ تیر به حداکثر کشیدگی شرقی می رسد و جدایی این سیاره با خورشید ۲۵.۹ درجه است. این سیاره در صبح این روز و ساعتی پیش از طلوع مهر تابان، شرایط مناسبی برای رصد در افق شرق خواهد داشت.
بارش شهابی پرساوشی
عتیقی اشاره کرد: صبح چهارشنبه، ۲۲ مرداد ۱۴۰۴ زمان اوج بارندگی شهابی پرساوشی است و آذرگوی های زیبای این بارندگی شهابی تابستانی از مشخصه های آن است.
وی اشاره کرد: این بارندگی با ۶۰ تا ۱۰۰ شهاب در ساعت یکی از بارندگی های معروف شهابی سالانه بخصوص در فصل تابستان و هوای معتدل کوهستانی است.
مدیر انجمن نجوم آماتوری دنباله دار سوئیف تاتل/۱۰۹P را عامل این بارندگی جذاب مطرح کرد و اظهار داشت: نور کوژ ماه کاهنده تا حدودی مزاحم رصد شهاب های این بارندگی است.
دومین کشیدگی غربی سیاره تیر
وی اضافه کرد: سه شنبه ۲۸ مرداد سیاره تیزپای تیر (عُطارد) باردیگر در سال ۱۴۰۴ به بیشترین کشیدگی غربی خود می رسد و بعد از غروب خورشید در افق غربی، بیشترین حضور را برای رصد در آسمان دارد.
این محقق حوزه نجوم آماتوری ایران حداکثر کشیدگی سیاره تیر در این روز را ۱۸.۶ درجه مطرح کرد.
وقوع ماه گرفتگی
عتیقی اضافه کرد: یکشنبه ۱۶ شهریور بهترین رویداد نجومی سال ۱۴۰۴ برای مشاهده پیش روی علاقمندان در کشورمان و خیلی از نقاط دنیا است؛ در این شب ماه گرفتگی رخ خواهد داد که در قاره اروپا، آفریقا، آسیا، استرالیا و نیوزلند قابل مشاهده می باشد.
وی اشاره کرد: کلیه مراحل این خسوف در ایران قابل مشاهده بوده و از ساعت ۱۹ و ۵۷ دقیقه این تاریخ، خسوف آغاز و گرفت ماه در ساعت ۲۱ کامل خواهد شد. ساعت ۲۱ و ۲۲ دقیقه و ۵۱ ثانیه ماه گرفتگی کامل تمام می شود و در ساعت ۲۳ و ۲۶ دقیقه گرفت جزئی ماه تمام می شود.
عتیقی اظهار داشت: لازم به توضیح است که گرفت نیمسایه که تغییر نورانیت ماه با چشم غیر مسلح چندان قابل تشخیص نیست، تا دقایقی بعد از نیمه شب این شب ادامه دارد.
خورشیدگرفتگی دوم
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران افزود: یکشنبه ۳۰ شهریور، خورگرفت جزئی دوم در سال ۱۴۰۴ رخ می دهد. خورشیدگرفتگی جزیی این تاریخ در جنوبگان و اقیانوس های اطلس و آرام و در جنوب استرالیا قابل مشاهده می باشد.
وی اظهار داشت: همینطور در شبانگاه یکشنبه ۳۰ شهریور سیاره حلقه بر گردن کیوان (زحل) به وضعیت مقابله می رسد و در طول شب امکان رصد آن وجود دارد.
عتیقی تصریح کرد: در ساعت ۲۱ و ۴۹ دقیقه دوشنبه، ۳۱ شهریور مهر تابان به نقطه اعتدال پاییزی می رسد و در سرتاسر کره زمین طول شب و روز برابر است. با شروع فصل خزان در نیمکره شمالی، بهار در نیمکره جنوبی آغاز خواهد شد.
این محقق حوزه نجوم آماتوری، اظهار داشت: صبح پنجشنبه، ۱۷ مهر زمان اوج بارندگی شهابی اژدهایی است. ZHR این بارندگی بسیار پایین و تنها ۵ شهاب در ساعت می تواند قابل مشاهده باشد، اما نور زیاد ماه بعد از وضعیت بدر، امکان مشاهده آنرا از رصدگران سلب خواهد نمود.
به گفته ی ایشان، عامل بارندگی شهابی اژدهایی دنباله دار جیاکوبینی-زینر/ ۲۱P است.
بارش شهابی جباری
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به بارندگی شهابی جباری در سال ۱۴۰۴ اظهار داشت: این بارندگی بهترین شرایط را امسال دارد؛ چون که در زمان ماه نو به سبب نبود نور مزاحم ماه، تمامی شهاب های این بارندگی را میتوان مشاهده کرد.
وی با اعلان اینکه برای مشاهده آذرگوی های این بارش، دور شدن از آلودگی هوای شهرها سفارش می شود، اضافه کرد: عامل این بارندگی هم دنباله مشهور هالی است و کانون این بارندگی در صورت فلکی شکارچی قرار دارد.
عتیقی اشاره کرد: زمان اوج بارندگی چهارشنبه، ۳۰ مهر ۱۴۰۴ خواهد بود.
وی با اعلان اینکه چهارشنبه، ۷ آبان برای مرتبه دوم در سال ۱۴۰۴ سیاره تیر به بیشترین کشیدگی شرقی می رسد و طولانی ترین زمان رصد را در اختیار علاقمندان قرار می دهد، اظهار داشت: جدایی تیر از خورشید در این زمان ۲۳.۹ درجه است و قبل از مهر تابان در افق شرق آسمان میتوان این سیاره تیزپا را از درون تلسکوپ بشکل ماه تربیع مشاهده کرد.
مشاهده نخستین ابرماه
این فعال حوزه نجوم آماتوری اظهار داشت: چهارشنبه، ۱۴ آبان نخستین اَبَرماه سال ۱۴۰۴ که بومیان امریکا آنرا ابرماه سگ آبی می نامیدند، قابل مشاهده می باشد. اَبَرماه زمانی دیده می شود که ماه کامل در مدار بیضی خود به گرد زمین، در کمترین فاصله با کره زمین و یا نزدیک به این شرایط قرار گیرد.
عتیقی اظهار داشت: صبح سه شنبه ۲۷ آبان بارندگی شهابی اسدی ۱۴۰۴ بهترین بارندگی سال برای رصد خواهد بود؛ چونکه این بارندگی هم در نزدیکی ماه نو به اوج می رسد. البته ZHR این بارندگی بین ۱۵ تا ۲۰ شهاب است و پیشبینی می شود که از سال های آتی و با نزدیک شدن دنباله دار عامل این بارش، شهاب های بیشتری مشاهده شود.
وی با تأکید بر این که دنباله دار تمپل تاتل ۵۵P عامل بارندگی شهابی اسدی است، اضافه کرد: پنج شنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۴ دومین اَبَرماه با نام «ابرماه سرد» در شبانگاه این تاریخ قابل مشاهده خواهد بود.
عتیقی اضافه کرد: یکشنبه، ۱۳ آذر هم سیاره تیر برای سومین بار در سال، به حداکثر کشیدگی غربی با ۲۰.۷ درجه جدایی از خورشید در افق غرب آسمان و بعد از غروب خورشید می رسد.
وی افزود: یکشنبه، ۲۳ آذر بارندگی شهابی دوپیکیری (جوزایی) که یکی از پر تعدادترین بارندگی های سالیانه است، با ۱۲۰ تا ۱۵۰ شهاب در ساعت در این شب به اوج می رسد. نور ماه در وضعیت تربیع آخر تا حدودی مزاحم رصد شهاب های این بارندگی است.
به قول این محقق حوزه نجوم آماتوری، عامل بارندگی شهابی جوزایی نه یک دنباله دار، بلکه سیارک فیتون ۳۲۰۰ است.
آغاز انقلاب زمستانه
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اعلان اینکه یکشنبه ۳۰ آذر، مهر تابان به نقطه انقلاب زمستانی می رسد، اظهار داشت: در ساعت ۱۲ و ۵۰ دقیقه ظهر این روز آغاز زمستان در نیمکره شمالی است.
وی اشاره کرد: با وجود آن که خورشید در کمترین فاصله با زمین طی اینروزها است، اما به سبب انحراف محوری زمین و تابش مایل خورشید بر سطح نیمکره شمالی، سرما بر این نیمکره از زمین مستولی خواهد شد. در همین زمان فصل گرم تابستان در نیمکره جنوبی آغاز می شود.
عتیقی اظهار داشت: همینطور صبح یکشنبه، ۳۰ آذر بارندگی شهابی دُبی یا دب اصغری با ۱۰ شهاب در ساعت به اوج می رسد.
وی افزود: شنبه، ۱۳ دی سومین و آخرین اَبَرماه ۱۴۰۴ قابل مشاهده می باشد. این ماه که در بین بومیان امریکا باتوجه به فصل سرما به نام «ماه گرگ» معروف شده است، در ساعت ۱۳ و ۳۴ دقیقه این روز، به وضعیت ماه کامل می رسد.
عتیقی اشاره کرد: صبح یکشنبه، ۱۴ دی زمان اوج بارندگی شهابی ربعی خواهد بود که متاسفانه نور زیاد اَبَرماه، مزاحم مشاهده تعداد زیادی از شهاب های این بارندگی پر تعداد سالیانه است. عامل بارندگی شهابی ربعی، ذرات به جا مانده از دنباله دار نیست، بلکه یک سیارک با نام ۲۰۰۳EH۱ است.
وی اظهار داشت: شنبه، ۲۰ دی سیاره گازی غول پیکر برجیس و یا زاوش (مشتری) در این شب به وضعیت مقابله رسیده و در سرتاسر طول شب بهترین وضعیت را برای مشاهده با چشم و یا تلسکوپ دارد.
این محقق حوزه نجوم آماتوری، از وقوع خور گرفت حلقوی در روز سه شنبه، ۲۸ بهمن اطلاع داد و اظهار داشت: این خورشیدگرفتگی در قطب جنوب و جنوب اقیانوس هند قابل مشاهده می باشد.
وی اضافه کرد: پنج شنبه، ۳۰ بهمن سومین و آخرین کشیدگی شرقی سیاره تیزپای تیر در سال ۱۴۰۴ خواهد بود؛ سیاره تیر با زاویه جدایی ۱۸.۱ درجه، در صبح این روز بسیار نزدیک به افق شرق قابل مشاهده می باشد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اظهار داشت: سه شنبه ۱۲ اسفند، دومین ماه گرفتگی سال ۱۴۰۴ رخ می دهد که از نوع کلی است. این ماه گرفتگی از شرق آسیا، قاره استرالیا، اقیانوس اطلس و شمال قاره امریکا قابل مشاهده می باشد.
وی اشاره کرد: نیمی از کشورمان در پهنه این ماه گرفتگی آن هم در شرایط ماه گرفت نیمسایه که برای چشم انسان چندان قابل تشخیص نیست، قرار دارد.
منبع: اچ پی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب