چرا استرالیا این همه حیوان سمی عجیب دارد؟
به گزارش اچ پی، دانشمندان دراین باره که چرا حیوانات در استرالیا از سم شان بعنوان سلاحی دفاعی بهره می برند، توضیحاتی را عرضه کرده اند.
غزال زیاری: تنوع زیستی جانوران در استرالیا تعجب آور است و مجموعه ای اعجاب انگیز از موجودات سمی مثل انواع عنکبوت، مار، عروس دریایی، مورچه، زنبور و پلاتی پوس در این کشور زندگی می کنند. ولی سوالی که مطرح می شود اینست که چرا خیلی از حیواناتی که در استرالیا زندگی می کنند، از سم بعنوان سلاح بهره می برند؟
بسیاری از این جانوران پیش از آنکه استرالیا بعنوان یک قاره معرفی شود، وجود داشته اند. اما داستان مارهای سمی ای که پس از ظهور این قاره، در آنجا سکنی گزیدند، داستانی متفاوت می باشد.
به گفته کوین آرباکل، دانشیار علوم زیستی تکاملی در دانشگاه سوانسی بریتانیا در اینباره توضیح داده که استرالیا حدود صد میلیون سال پیش و زمانیکه از ابر قاره جنوبی گندوانا جدا شد، تبدیل به یک خشکی گردید. طبق گفته او، قدمت این حشرات سمی دو تا سه برابر قدیمی تر از جدا شدن استرالیا از قاره گندواناست.
از سوی دیگر، برخی از این گونه های سمی، زمانیکه استرالیا از این ابرقاره جدا و به یک خشکی منزوی تبدیل شد، در این جزیره بزرگ گیر افتادند. همچون بندپایان سمی استرالیا میتوان به مورچه های تله فک (genus Odontomachus) اشاره نمود که اگر شما را نیش بزنند، جای نیششان بشدت دردناک است. اما این حشرات نه فقط در استرالیا، بلکه در دیگر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در سراسر دنیا هم زندگی می کنند.
یکی دیگر از این حشرات، مورچه های بولداگ استرالیایی است (genus Myrmecia) که می تواند به صورت همزمان هم شما را نیش زده و هم گاز بگیرد و جزو کشنده ترین مورچه ها در دنیا به شمار می روند و بر اساس گزارش منتشره در رکورد جهانی گینس از سال ۱۹۳۶ تا حالا سه نفر با نیش این مورچه کشته شده اند. این مورچه های سمی از پیش از جدایی استرالیا از گندوانا در آنجا زندگی می کردند و بعد از جدا شدن استرالیا در آنجا باقی ماندند.
دیگر موجودات سمی استرالیا
آرباکل در مورد عنکبوت های استرالیا به این نکته اشاره نمود که عنکبوت های تار قیفی (genera Hadronyche and Atrax)، تنها گونه عنکبوت در استرالیا هستند که می توانند با نیش سمی شان انسان را بکشند.
طبق گزارش موزه استرالیا، تصور می شود که عنکبوت های نر تار قیفی، سبب مرگ ۱۳ نفر شده اند؛ هرچند که از زمان معرفی پادزهر نیش این عنکبوت در سال ۱۹۸۱، هیچ مرگ انسانی ناشی از نیش این عنکبوت ثبت نشده است. یک گونه استرالیایی از عنکبوت بیوه پشت قرمز هم می تواند با نیش سمی اش سبب مرگ انسان شود که اجداد آنها هم پیش از جدا شدن استرالیا از ابرقاره گندوانا در آنجا زندگی می کردند.
بیشتر بخوانید:
کامپیوترها در آینده قادر به انجام چه کارهای عجیبی خواهند بود؟/ عکس اقدام ناسا برای نابودی رویایی که در فضا برپا کرد
به همین ترتیب، سرپایان سمی، همچون ماهی مرکب، اختاپوس و سپیداج از حدود ۳۰۰ میلیون سال پیش وجود داشته اند و پیش از آنکه قاره استرالیا بشکلی مجزا وجود داشته باشد، در آب های اطراف زندگی می کرده اند.
یک حادثه تاریخی
طبق گفته مایکل لی، استاد زیست شناسی تکاملی موزه استرالیای جنوبی و دانشگاه فلیندرز، بخش دیگری از پاسخ این سوال، به ۶۰ میلیون سال پیش برمی گردد و به یک حادثه تاریخی می رسد. در آن زمان، رانش قاره ای، استرالیا را به سمت قطب جنوب راند و همین اتفاق سبب شد تا بیشتر خزندگانی که در این منطقه زندگی می کردند، از بین بروند.
ولی زمانیکه قاره استرالیا تدریجا به سمت شمال حرکت کرد، دمای آن باردیگر افزوده شد و خزندگان باردیگر به آنجا جذب شدند. بشکلی تصادفی و ۴۰ میلیون سال پس از این حادثه، نخستین مارها در این قاره ساکن شدند و این گونه از مارها، از خانواده سمی Elapidae با نیش جلویی بودند که شامل مارهای کبرا، مامباها، مارهای مرجانی و تایپان ها می شوند. آنها به اجداد مارهای این سرزمین تبدیل گشته و تدریجا تبدیل به مارهای سمی شدند.
به گفته لی، از بین ۲۲۰ گونه مار که در استرالیا زندگی می کنند، ۱۴۵ گونه سمی هستند. این مارهای سمی، ۶۵% جمعیت مارهای استرالیا را می سازند. جالب توجه اینجاست که تنها ۱۵ درصد از مارهای جهان سمی هستند.
تک تک گونه های عروس دریایی ساکن استرالیا، سمی هستند. قدمت آنها به ۵۰۰ میلیون سال قبل برمی گردد و آنها هم از پیش از به وجود آمدن قاره استرالیا در اقیانوس های اطراف این کشور زندگی می کردند. طبق گفته آرباکل، عروس های دریایی کشنده جعبه ای (از جمله Carukia barnesi) یا گونه Physalia physalis که در آب های استرالیا زندگی می کنند، معمولاً در آب های استوایی و نیمه گرمسیری ساکن هستند. او در اینباره گفته: « آنها پدیده ای تنها استرالیایی نیستند.» باید این را مدنظر داشت که خط ساحلی استرالیا، اکوسیستم مناسبی برای این موجودات بوجود می آورد.
شمارش تعداد موجوات سمی که در استرالیا زندگی می کنند کار دشواری است.
دیتر هوچولی، استاد بوم شناسی دانشگاه سیدنی در این رابطه اظهار داشت: « پاسخ کوتاه برای این سوال زیاد است و احیانا تعداد این جانوران به مراتب بیشتر از آن چیزی است که فکر می نماییم.»
آرباکل توضیح داده که به غیر از مارها، تعدد جانوران سمی در استرالیا منطقی و معمولی است. او افزود: « برخلاف تصور عمومی، تنوع بی مهرگان سمی در استرالیا بیش از اندازه زیاد یا متنوع نیست. استرالیا بعنوان خانه و مامن حیوانات بسیار سمی تصویری بادوام و برجسته دارد؛ اما در بیشتر مواقع در این مورد اغراق می شود.»
او در اینباره که بخشی از این باور ریشه در سرمایه علمی و زیرساخت های عالی این قاره برای بهداشت عمومی و مراقبت های پزشکی دارد، مردد است. آرباکل افزود: « تنوع حیوانات سمی در استرالیا با در نظر داشتن این که اینجا یک منطقه عموما گرمسیری است، اصلا غیرعادی به نظر نمی رسد.»
منبع: livescience
۵۸۵۸
منبع: اچ پی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب