از ایشان چت تا تیک تاک و دیپ سیک دورخیز چین برای رقابت با غرب در پلت فرم
اچ پی: چین با وضع قوانین متعدد، حاکمیت خودرا بر اینترنت و فضای مجازی اعمال کرده است. این کشور با توسعه رسانه های اجتماعی بومی، نیازهای داخلی خودرا تامین کرده و توانسته حضورخود را گسترش دهد.
به گزارش اچ پی به نقل از مرکز ملی فضای مجازی، کمتر کسی است که اینروزها از ماجرای دعوا بر سر سکوی تیک تاک در ایالات متحده آمریکا خبر نداشته باشد. یک شبکه اجتماعی که در سال ۲۰۲۴ حدود ۱.۰۴ میلیارد کاربر فعال ماهانه در سراسر دنیا دارد و در ایالات متحده هم حدود ۱۷۰ میلیون نفر از آن استفاده می کنند؛ یعنی چیزی حدود نیمی از جمعیت این کشور!
شرکت مادر تیک تاک، یک شرکت چینی به نام بایت دنس است و همین مساله سرآغاز دعوا بر سر یک پلت فرم بین دو کشور ابرقدرت است و مقامات آمریکایی نگران هستند که داده های کاربران امکان دارد به دست دولت چین برسد؛ دعوایی که به کنگره آمریکا و روابط دو کشور و حتی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا راه پیدا کرد و نشان داد که جنگ بین کشورها هم اکنون و آینده نه چندان دور، در فضایی خارج از زمین یا هوا رخ خواهد داد و آن هم دعوا بر سر حکمرانی بر پلت فرم ها و فضای مجازی است.
چین؛ کشوری با بازار میلیاردی مخاطب در اینترنت
چین را میتوان کشوری برشمرد که حق حاکمیت خود بر اینترنت را تمام و کمال اجرا کرده و محصولاتش در حوزه شبکه های اجتماعی به فراتر از مرزهای آن رفته است.
اگرچه امروز در چین استفاده از شبکه های اجتماعی غربی ممنوع می باشد اما این کشور پلت فرم هایی دارد که در دیگر کشورها هم استفاده می شود و مخاطبان فراوانی دارد.
چین با جمعیتی حدود ۱ میلیارد و ۴۱۹ میلیونی خود در رتبه دوم کشورهای جهان قرار دارد؛ یعنی سه برابر بیشتر از آمریکا. برپایه آمارها، چین با آمار ۱.۰۹ میلیارد نفری در میان کشورهایی که بیشترین کاربر اینترنت را در سراسر دنیا دارند، رتبه اول را به خود مختص کرده است.
این رقم ۷۳.۷ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهد و ۹۰ درصد کاربران اینترنت هم از راه تلفن های همراه متصل می شوند. همین مساله سبب شده تا کاربران شبکه های اجتماعی هم در چین زیاد باشد. برپایه آمارها چین بیشتر از یک میلیارد کاربر شبکه های اجتماعی دارد و این یعنی در رتبه اول تمام کشورهای جهان قرار دارد.
این بازار عظیم مخاطب سبب شده تا پلت فرم های چینی پرکاربرد مخاطبان میلیاردی داشته باشند چونکه تنها چندصد میلیون کاربر در داخل کشور خودشان دارند.
تنوع گسترده بین شبکه های اجتماعی بومی، معادل سازی با پلت فرم های خارجی و همینطور چندمنظوره بودن آنها سبب شده تا کاربران نسبت به سکوهای خارجی احساس نیاز چندانی نداشته باشند.
در میان پلت فرم های چینی، بعضی از آنها برای سایر مردم دنیا هم شناخته شده هستند که میتوان به ویبو، وی چت، تیک تاک، کیوکیو، بایدوتیبا، پلت فرم فیلم Tencent و… اشاره نمود.
وی چت؛ پوشش همه‌جانبه زندگی چینی ها
پیام رسان وی چت (WeChat) یکی از برنامه های محبوب شبکه های اجتماعی چینی است که البته در دیگر کشورها هم مخاطب دارد و نزدیک به ۹۰ درصد از کاربران اینترنت در چین این برنامه روی تلفن همراه خود نصب دارند چونکه خصوصیت های منحصر به فردی را در اختیار کاربران قرار می دهد.
وی چت علاوه براینکه یک پیام رسان و شبکه اجتماعی است، خدمات و قابلیت های مختلفی دارد و جنبه گوناگونی از زندگی مردم چین را دربر می گیرد؛ این پلت فرم خدماتی مانند پرداخت های آنلاین، امکانات سازمانی برای ادارات و شرکت ها، خدمات کسب و کار و بازاریابی را پوشش می دهد.
چین موتور کاوشهای بومی خویش را دارد و یکی از این جستجوگرها شبکه اجتماعی مخصوصی دارد که حتی از فیس بوک هم قدیمی تر است و بیشتر از ۱ میلیارد و پانصد میلیون عضو دارد.
بزرگترین موتور جستجوی چین یعنی بایدو، شبکه اجتماعی خویش را به نام Baidu Tieba دارد. از آنجاییکه بایدوتیبا از پشتیبانی موتور جستجوی Baidu برخوردار است، محتوای آن در جستجو رتبه بسیار خوبی دارد.
تیک تاک هم همانطور که گفته شد یک شبکه اجتماعی با ویدئوهای کوتاه و خیلی از خصوصیت های ویرایش ویدیو با استفاده آسان است که به سرعت در خیلی از کشورها همچون آمریکا به شهرت رسید. همینطور در کشورهایی مانند برزیل، آلمان، فرانسه، ژاپن و اندونزی کاربران زیادی دارد.
چین و کوشش برای اعمال حاکمیت بر اینترنت
چین از سال ۱۹۸۹ به شبکه اینترنت متصل شد و از سال ۱۹۹۴ دسترسی دائم به اینترنت در این کشور راه افتاد. در سال ۲۰۰۸، چین به کشوری با بیشترین جمعیت کاربر اینترنت تبدیل شد و تا سال امروز همچنان این جایگاه را حفظ نموده است.
یکی از راهبردهای حکومت چین از آغاز ورود اینترنت به این کشور، راهبرد دیوار بزرگ آتشین (Great Firewall) بود که مجموعه ای از اقدامات قانونی و فناورانه برای تنظیم اینترنت در داخل کشور است؛ این راهبرد بخشی از سیاست سپر طلایی چین است.
چین ۱۲ اقدام تحت عنوان پروژه طلایی برای دولت الکترونیک تعریف کرده که شامل تمرکز بر خدمات اینترنتی تجاری، تمرکز بر ایجاد شبکه کارت اعتباری ملی، پروژه ای که نقاط گمرکی را از راه سیستم تبادل الکترونیکی داده های ملی (EDI) به هم متصل می کند و تجارت بدون کاغذ را ترویج می کند، پروژه ای برای ساختن سیستم خانه تسویه حساب، پروژه سپر طلایی که پروژه ای برای افزایش کنترل پلیس بر فضای سایبری و پاسخگویی به امنیت عمومی، پروژه مالیات طلایی که تمرکز بر استفاده از فناوری اطلاعات برای مواجهه با فرار مالیات و… است.
شورای دولتی چین برپایه سندی که در سال ۲۰۰۰ انتشار یافته، ۹ دسته از اطلاعات را لیست می کند که باید مسدود شوند: مخالفت با اصول اساسی آنچنان که در قانون اساسی تصریح شده است، به خطر انداختن امنیت ملت، افشای اسرار دولتی، براندازی قدرت دولتی یا به خطر انداختن یکپارچگی ملت، لطمه زدن به ناموس یا منافع ملت، برانگیختن نفرت ضد مردم، نژادپرستی ضد مردم، یا برهم زدن همبستگی مردم، اختلال در سیاستهای ملی در مورد دین، تبلیغ فرقه های شیطانی و خرافات فئودالی، شایعه پراکنی، برهم زدن نظم اجتماعی یا برهم زدن ثبات اجتماعی، اشاعه فحاشی، هرزه نگاری، قمار، خشونت، قتل، ترور یا تشویق به ارتکاب جرم، توهین یا افترا به اشخاص ثالث، تجاوز به حقوق و منافع قانونی اشخاص ثالث، هر محتوای دیگری که توسط قانون یا قوانین اداری ممنوع می باشد.
ایجاد این راهبرد و همینطور قانون امنیت سایبری مصوب سال ۲۰۱۶، کمک شایانی به افزایش حریم خصوصی کاربران اینترنت، افزایش محافظت از داده های شخصی و مسئولیت بیشتر شرکت ها برای نظارت بر کاربران خاطی است.
در حقیقت نگاه چین به اینترنت، حاکمیت بر اینترنت است به این معنا که فضای مجازی در داخل کشور بخشی از حاکمیت کشور است و باید توسط کشور اداره شود و مانع از نفوذ دیگر کشورها شد و این مساله را بشکل کاملا قانونمند اجرا می کند.
در ادامه نگاهی به قوانین چین در حوزه اینترنت و فضای مجازی خواهیم داشت:
قانون مدیریت محتوای اینترنتی ۲۰۰۵
براساس قانون مدیریت محتوای اینترنتی همه عرضه دهندگان خدمات اینترنتی در چین باید مجوزهای الزامی را از دولت دریافت نمایند. این مورد شامل وب سایت ها، شبکه های اجتماعی و هر نوع پلت فرم اینترنتی می شود؛ این قانون یکی از پایه های اصلی نظارت دولت چین بر خدمات اینترنتی است. هدف اصلی آن، کنترل عرضه دهندگان خدمات اینترنتی و تضمین اینست که آنها به شکل دقیق محتوای انتشار یافته را نظارت کنند و محتوای نامناسب یا غیرقانونی را حذف نمایند.
شرکت ها مسئولیت کامل محتواهای انتشار یافته در پلت فرم خویش را دارند. اگر محتوای غیرقانونی یا حساس منتشر شود، شرکتها موظف به حذف سریع آن هستند و در صورت عدم رعایت این موضوع، امکان دارد با جریمه های سنگین یا حتی مسدود شدن مواجه شوند.
شرکت ها باید تیم های نظارتی داشته باشند تا به صورت مستمر محتوای کاربران را بررسی نمایند. این شامل استفاده از تکنولوژی های فیلترینگ محتوا و تیم های انسانی برای شناسایی و حذف محتوای حساس یا مغایر با قوانین است.
ارائه دهندگان خدمات اینترنتی ملزم هستند فعالیتهای غیرقانونی کاربران را به دولت گزارش دهند و اطلاعات در ارتباط با آنها را عرضه کنند.
قانون امنیت سایبری ۲۰۱۶
قانون امنیت سایبری چین تاکید ویژه ای بر محافظت از زیرساخت های حیاتی اطلاعاتی (CII) دارد، که شامل شبکه ها و سیستم هایی است که در صورت نقض امنیتی، امکان دارد به شکل جدی به امنیت ملی، اقتصاد یا سلامت عمومی صدمه بزنند.
به دنبال افشاگری های ادوارد اسنودن کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا که بخشی از آنها نشان دهنده فعالیتهای اطلاعاتی گسترده ایالات متحده در چین بود، مقامات چینی به صورت فزاینده ای در مورد خطر حملات سایبری نگران شدند. قانون امنیت سایبری بخشی از واکنش چین به دنبال نگرانی های شدید سیاست گذاران در مورد نظارت خارجی و جمع آوری داده ها بعد از این افشاگری ها بود. این قانون توسط کمیته دائمی کنگره ملی خلق در ۷ نوامبر ۲۰۱۶ تصویب گردید و در ۱ ژوئن ۲۰۱۷ اجرا شد
بر اساس این قانون، شرکت ها و سازمان هایی که در چین فعالیت می نمایند، موظف به اجرای استانداردهای امنیت شبکه هستند. این شامل استفاده از ابزارها و روش هایی برای پیشگیری از دسترسی غیرمجاز، حفاظت از داده ها در مقابل حملات سایبری و ایجاد سیستم های نظارتی برای شناسایی تهدیدات احتمالی است. همچنین، شرکتها باید ارزیابی های امنیتی منظم انجام دهند و نتایج را به مقامات نظارتی گزارش دهند؛ قانون امنیت سایبری چین به دولت اختیارات گسترده ای برای نظارت بر فعالیتهای اینترنتی و اعمال محدودیت ها در مواردی که اطلاعات حساس یا مضر در معرض قرار دارد، می دهد. این قانون، به دولت اجازه می دهد تا بر فعالیتهای اینترنتی نظارت داشته و از انتشار محتواهای غیرقانونی یا تهدیدکننده جلوگیری نماید.
قانون امنیت داده ها ۲۰۲۱
قانون امنیت داده ها به محافظت از داده های حساس ملی مانند اطلاعات اقتصادی، امنیتی و عمومی پرداخته و چارچوب های لازم را برای مدیریت و انتقال این داده ها مشخص می کند. بخصوص در مورد انتقال دیتای حساس به خارج از کشور، محدودیت های شدیدی اعمال شده و شرکت ها باید ارزیابی های امنیتی انجام دهند.
همچنین، شرکت ها وظیفه دارند سیستم های مدیریتی امنیت داده بوجود آورده و هرگونه نقض امنیت را به سرعت گزارش دهند.
قانون محافظت از اطلاعات شخصی چین ۲۰۲۱
طبق این قانون برای جمع آوری اطلاعات شخصی، شرکت ها باید از کاربران رضایت صریح و آگاهانه دریافت نمایند.
این رضایت باید بگونه ای باشد که فرد بتواند از نوع و میزان اطلاعات جمع آوری شده آگاه باشد و در هر زمان بتواند رضایت خویش را پس بگیرد.
افراد حق دارند به اطلاعات خود دسترسی داشته باشند، آنها را اصلاح کنند، حذف نمایند یا از شرکت ها بخواهند که پردازش اطلاعات را متوقف کنند. افراد حق دارند که از نحوه ی استفاده از اطلاعات شخصی خود توسط شرکت ها آگاه باشند.
همچنین شرکتها باید هدف جمع آوری و پردازش اطلاعات را به روشنی توضیح دهند. اطلاعات نباید فراتر از اهداف مشخص شده پردازش شوند، مگر این که رضایت کاربر مجدداً کسب شود.
انتقال اطلاعات شخصی به خارج از چین تحت شرایط ویژه ای مجاز است. این انتقال باید مطابق با استانداردهای امنیتی و حفاظتی مشخص صورت گیرد.
اطلاعات شخصی حساس مانند اطلاعات مالی، داده های زیستی، موقعیت جغرافیایی، اطلاعات پزشکی و بهداشتی و سایر داده هایی که می توانند تأثیرات شدیدی بر حقوق و آزادی های فرد داشته باشند، تحت مقررات سختگیرانه تری قرار دارند. پردازش این نوع اطلاعات احتیاج به رضایت جداگانه و آگاهانه دارد و شرکتها باید از پروتکلهای امنیتی قوی تری برای حفاظت از این داده ها استفاده نمایند.
این قانون مسئولیت کنترل و تنظیم تبلیغات آنلاین را به عهده دارد و طبق آن انتشار هر گونه اطلاعات غلط یا گمراه کننده در تبلیغات ممنوع می باشد. این مورد شامل هرگونه تبلیغاتی است که سلامت عمومی را به خطر می اندازد یا سبب فریب مردم می شود. تبلیغات در رابطه با موضوعات سیاسی، مذهبی و یا انتقاد از دولت چین ممنوع می باشد.
همچنین هر گونه تبلیغی که امکان دارد ثبات اجتماعی را به خطر بیاندازد، غیرقانونی می باشد.
براساس این قانون پلت فرم های اینترنتی که تبلیغات را نمایش می دهند، موظف به نظارت بر صحت و اعتبار محتوای تبلیغات هستند. در صورت انتشار تبلیغات گمراه کننده یا نامناسب، شرکت ها امکان دارد با جریمه های سنگین مواجه شوند.
مقررات ویژه پلت فرم های داخلی
این مقررات تحت قانون واحدی نیستند و ذیل قوانین مختلف دولت چین مقرراتی برای پلت فرم های اینترنتی چینی درنظر گرفته است.
پلتفرم های داخلی مانند WeChat ملزم به همکاری با مقامات امنیتی چین هستند. این شامل عرضه اطلاعات کاربران و فعالیتهای آنها به دولت در صورت نیاز است.
دولت چین بعنوان بخشی از سیاست های امنیت ملی، امکان دسترسی به اطلاعات کاربران را دارد تا از تهدیدات احتمالی جلوگیری نماید. پلت فرم های داخلی از تکنولوژی های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای فیلتر و حذف خودکار محتوای حساس استفاده می نمایند. این سیستم ها کلمات کلیدی، تصاویر، و ویدئوهای حساس را به شکل خودکار شناسایی و حذف می کنند.
پلتفرم ها مکلفند هرگونه فعالیت مشکوک یا محتوای غیرقانونی را به مقامات دولتی گزارش دهند. WeChat و سایر پلت فرم ها مکلفند کاربران خویش را با استفاده از اطلاعات هویتی واقعی ثبت نام کنند. برای نمونه، کاربران باید از شماره ملی، شماره تلفن همراه معتبر و سایر مدارک هویتی برای ایجاد حساب کاربری استفاده نمایند.
مقررات در ارتباط با کودکان و نوجوانان
چین در زمینه تنظیم گری برای دسترسی افراد زیر سن قانونی جزو کشورهای پیشرو است. در سال ۲۰۰۲، دولت قانونی را تصویب کرد که بر مبنای آن کافی نت ها از ورود افراد زیر سن قانونی منع شدند.
قانون پشتیبانی از خردسالان در سال ۲۰۰۶ اصلاح گردید و خانواده ها و دولت را ملزم کرد که باید رفتار آنلاین خردسالان را هدایت کنند. همینطور پلت فرم ها موظف اند در این حوزه همکاری کنند. برای نمونه وی چت حالت نگهبان (Guardian Mode) را برای حفاظت از کاربران زیر ۱۴ سال قرار داده است و بعد از روشن کردن حالت نگهبان، برخی امکانات این برنامه قابل دسترسی نخواهند بود و فقط محتوای مناسب برای نوجوانان را نشان داده است.
نهادهای قانون گذار فضای مجازی در چین
چین دارای چندین نهاد کلیدی برای نظارت و تنظیم فضای مجازی است. مهم ترین نهاد در این حوزه اداره فضای سایبری چین (CAC) است که وظیفه اصلی آن تنظیم و نظارت بر محتواهای آنلاین، اجرای قوانین در ارتباط با امنیت سایبری، و اطمینان از پایبندی شرکت ها به الزامات قانونی می باشد. این نهاد همینطور مسئول حذف محتوای غیرقانونی و فیلتر کردن دسترسی به سایت های خارجی است که با منافع ملی چین هم خوانی ندارند.
یکی دیگر از نهادهای مهم چین، وزارت صنعت و فناوری اطلاعات (MIIT) است که نقش اساسی در تنظیم فعالیتهای شرکتهای مخابراتی و عرضه دهندگان خدمات اینترنتی دارد. این وزارت خانه همینطور در اجرای مقررات در رابطه با توسعه فناوری های نوین و پیشبرد سیاستهای نوآوری دیجیتال در چین دخیل است.
در کنار این نهادها، کمیسیون مرکزی امور فضای مجازی (Central Cyberspace Affairs Commission) چین که به شکل مستقیم توسط حزب کمونیست این کشور کنترل می شود، بر سیاستگذاری های کلان فضای مجازی و تعیین اولویت های استراتژیک در این حوزه نظارت می کند.
منبع: newhp.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب